Co z tym plastikiem?

Brytyjski metalurg Aleksanader Parkes przyczynił się do powstania pierwszego tworzywa sztucznego. Był nim celuloid, który powszechnie stosowany przy produkcji zabawek, taśm filmowych oraz wielu artykułów codziennego użytku. Choć na swoim pomyśle nic nie zarobił to stworzył podwaliny pod gałąź przemysłu, której roczne obroty to kilkaset bilionów euro. Wartość tego rynku świadczy o ogromnej produkcji na całym świecie i ogromnym zapotrzebowaniu na produkty z tworzyw sztucznych. Dlaczego plastik jest problemem?

Plastikowy świat

Rozwój badań nad tworzywami sztucznymi doprowadził do powstania wielu ich rodzajów. Z plastiku powstaje praktycznie wszystko.  Wyprodukować mnóstwo plastiku nie stanowi w tej chwili najmniejszego problemu. Najgorsze jest pozbycie się jego w sposób nie szkodzący środowisku naturalnego.

Tworzyw sztucznych powstało tak wiele, że są podzielone na odpowiednie kategorie, które klasyfikują je pod względem możliwości powtórnego przetworzenia.

Plastik jest problemem wielowarstwowym

Rodzaje tworzyw sztucznych

PP 05 Polipropylen

Z tego materiału wykonane są:

• wiadra, kosze na śmieci, konewki, meble ogrodowe, doniczki
• tacki na owoce miękkie, opakowania np. po keczupie, jogurcie, śmietanie
• elementy samochodowe (wnętrza pojazdów, zderzaki)

Materiał ten jest bezpieczny dla człowieka oraz nadaje się do odzyskania.

HDPE 02

Polietylen wysokiej gęstości znajduje zastosowanie głównie w:

• w produkcji kanistrów, baków paliwowych, zbiorników na płyny w samochodzie
• butelki do chemii gospodarczej, beczki dla produktów spożywczych i chemicznych
• torby „zrywki”, cienkie reklamówki
• zabawki

Jest to materiał bezpieczny dla zdrowia i można wykorzystywać go wielokrotnie. Dobry do recyklingu (o ile nie jest ciemnej barwy)

PET 01

Politereftalan etylenu to najbardziej rozpoznawalne z nazwy tworzywo sztuczne. Każdy z nas na pewno nie jednokrotnie słyszał skrót PET  w odniesieniu do plastikowych butelek. Znajduje zastosowanie w:

• butelki i opakowania na płynną żywność
• tace na wędliny, mięso
• wytłaczane opakowania na kosmetyki

Nie nadaje się do ponownego wykorzystania! Pustą butelkę należy wyrzucić do pojemnika na metale/tworzywa sztuczne. W żadnym wypadku nie należy go ponownie napełniać i pić później z niego!

Podlega recyklingowi, jest cennym surowcem, lecz nie może być ciemnej barwy.

LDPE 04

Polietylen niskiej gęstości – cienkie tworzywo z którego jest wytwarzane:

• opakowania zbiorcze po napojach
• plastyczne folie (ogrodnicze, rolnicze)
• worki do zbierania odpadów
• opakowania towarów na paletach

Materiał, który również możemy poddać recyklingowi jednak jest dużo lżejszy od HDPE, przez co należy zebrać jego dużą ilość. Z punktu widzenia recykling jego jest średnio opłacalny w dzisiejszych warunkach technologicznych.

PS 06

Polistyren stosuje się do:

• opakowania artykułów spożywczych , kosmetycznych
• opakowania na płyty CD/DVD
• plastikowe sztućce, kubki, talerzyki
• ze spienionej wersji EPS powstaje styropian

Niska cena produkcji nowego opakowania z czystego surowca powoduje, że recykling jest mało opłacalny.

PVC 03

Z polichlorku winylu wykonuje  się:

• ramy okienne, budownictwo
• opakowania środków chemicznych

Wydziela szkodliwe substancje należy unikać bezpośredniego kontaktu! Nadaje się tylko do przetworzenia w przypadku odpadów budowlanych. Nie należy go spalać, ponieważ wydziela szkodliwe substancje zwane dioksynami. Ten materiał głównie trafia na wysypiska i tam jest składowany.

Inne 07

W tej grupie mamy kilkadziesiąt różnych substancji. Z tym z czym najczęściej mamy kontakt to:

• PC (poliwęglan) stosowany do płyt CD/DVD
• ABS (akrylonitryl butadieno-styrenowy) twarde tworzywo stosowane do produkcji części samochodowych lub obudów sprzętu elektronicznego i komputerowego.

W polskich warunkach tworzywa te nie poddawane są recyklingowi, wrzucamy je do pojemnika na odpady zmieszane.

Produkcja plastiku i jego recykling

Produkcja plastiku od roku 1950 na świecie wzrosła z 0,35 milionów ton do ponad 350 (jest to 100 razy więcej) współcześnie. Pierwsze wyprodukowane tworzywo, które rozpoczęto przemysłowo produkować w 1907, także w 113 lat zaśmieciliśmy świat problematycznymi odpadami, których nie udało się nikomu do tej pory od początków cywilizacji (czyli prawie 5 tysięcy lat). Plastik jest problemem i wyzwaniem współczesnego świata.

Problem z wciąż narastająca produkcją wydaje się nie do rozwiązania, gdyż żaden koncern nie chce słyszeć o konieczności wprowadzenia zmian. Na rynku tworzyw sztucznych jest za dużo pieniędzy, aby skutecznie z tym walczyć. Jako zwykli ludzie możemy zaprzestać kupowania przynajmniej wody w plastikowych butelkach i w ten sposób działać małymi krokami. Jakby każdy człowiek na planecie pomyślał tak samo, to takie zachowanie konsumentów mogło by wpłynąć na tak potrzebne zmiany. Spadki zysków z tego typu napojów mogły by wyraźnie wpłynąć na decyzje „wielkich tego świata”.